Mẫu báo cáo nghiên cứu về một vấn đề văn hóa truyền thống Việt Nam: Dân ca trực tiếp bóng đá k+ họ Bắc Ninh?

1. Mở đầu

a. Lí do chọn đề tài:

"Anh có về Kinh Bắc quê em, mà nghe trực tiếp bóng đá k+ họ mà xem làng nghề

Con sông Cầu in bóng trăng thề người đi người ở người về với ai..."

Những câu ca ngọt ngào, đằm thắm ấy chính là dân ca trực tiếp bóng đá k+ họ Bắc Ninh. Làn điệu dân ca trực tiếp bóng đá k+ họ từ lâu đã trở thành một nét đẹp văn hóa trong đời sống tinh thần của người dân Bắc Ninh nói riêng và người Việt Nam nói chung. Tại kì họp lần thứ tư của Ủy ban liên Chính phủ Công ước UNESCO bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể ngày 30 tháng 9 năm 2009, dân ca trực tiếp bóng đá k+ họ được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể chỉ sau nhã nhạc cung đình Huế, không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên và ca trù. Điều này chứng tỏ dân ca trực tiếp bóng đá k+ họ đóng một vai trò trực tiếp bóng đá k+ trọng trong việc bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Hiện nay, dân ca trực tiếp bóng đá k+ họ xuất hiện ở rất nhiều nơi trên cả nước nhưng nhiều nhất vẫn là Bắc Ninh. Hầu hết các làng ở Bắc Ninh đều có những địa điểm sinh hoạt hát trực tiếp bóng đá k+ họ. Tuy nhiên, cái nôi đầu tiên của trực tiếp bóng đá k+ họ bắt nguồn từ Làng Diềm hay còn gọi là làng Viêm Xá, thuộc phường Hòa Long, thành phố Bắc Ninh. Đây là nơi bà Thủy tổ của trực tiếp bóng đá k+ họ xuất hiện và truyền dạy lời ca cho mọi người. Qua năm tháng, trực tiếp bóng đá k+ họ không những giữ được nguyên vẹn lối hát truyền thống mà còn xuất hiện thêm nhiều lối hát mới phong phú và đa dạng.

Hiện tại, không ít những bài nghiên cứu, đánh giá của những nhà nghiên cứu đầu ngành về dân ca trực tiếp bóng đá k+ họ. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ tập trung nghiên cứu trực tiếp bóng đá k+ họ trong không gian văn hóa đương đại tại làng Diềm.

b. Mục đích nghiên cứu đề tài:

Tìm hiểu dân ca trực tiếp bóng đá k+ họ tại làng Diềm, phường Hòa Long, thành phố Bắc Ninh để thấy được nét độc đáo, đặc sắc và đặc biệt của trực tiếp bóng đá k+ họ trong không gian văn hóa làng Diềm.

c. Phương pháp nghiên cứu:

Bài nghiên cứu sử dụng phương pháp so sánh, phân tích - tổng hợp.

2. Nội dung:

a. Đôi nét về trực tiếp bóng đá k+ họ Bắc Ninh:

Khác với các loại hình diễn xướng khác, dân ca trực tiếp bóng đá k+ họ Bắc Ninh nổi tiếng với bạn bè gần xa bởi âm điệu ngọt ngào, trong trẻo, mượt mà, tha thiết. Cho đến nay, vẫn chưa có tài liệu nào ghi chép chính xác về thời gian ra đời của làn điệu này. Có người cho rằng trực tiếp bóng đá k+ họ xuất hiện lần đầu tiên vào thế kỉ XI, ý kiến khác lại nói vào thế kỉ XVII. Dù là thời gian nào thì trực tiếp bóng đá k+ họ vẫn được coi là phương tiện lưu giữ hồn cốt của văn hóa xứ Kinh Bắc. Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, trực tiếp bóng đá k+ họ cũng có sự thay đổi, bổ sung. Chúng ta có thể chia thành trực tiếp bóng đá k+ họ truyền thống và trực tiếp bóng đá k+ họ mới.

Trước hết, trực tiếp bóng đá k+ họ truyền thống là lối hát trực tiếp bóng đá k+ họ ra đời đầu tiên. Nó chỉ tồn tại ở 49 làng trực tiếp bóng đá k+ họ gốc tại xứ Kinh Bắc. trực tiếp bóng đá k+ họ truyền thống đòi hỏi người hát phải am hiểu luật lệ, cách hát. Lúc bấy giờ, người ta không gọi là "hát trực tiếp bóng đá k+ họ" mà là "chơi trực tiếp bóng đá k+ họ" bởi cho rằng trực tiếp bóng đá k+ họ là một thú vui tao nhã, thanh tao. trực tiếp bóng đá k+ họ truyền thống không có nhạc đệm, chủ yếu là sự đối đáp của các liền anh liền chị vào độ "xuân thu nhị kì".

Khác với trực tiếp bóng đá k+ họ truyền thống, trực tiếp bóng đá k+ họ mới ít nhiều đã có sự cải biên. Hình thức diễn xướng cũng trở nên đa dạng hơn bao gồm hát đơn, hát đôi, hát tốp, hát có múa phụ họa,...

Tính đến năm 2016, có tất cả 67 làng trực tiếp bóng đá k+ họ được xếp vào danh sách bảo tồn và phát triển, trong đó có 44 làng trực tiếp bóng đá k+ họ thuộc tỉnh Bắc Ninh.

b. Mảnh đất và con người làng Diềm:

Làng Diềm thuộc địa phận phường Hòa Long, nơi đây lưu giữ rất nhiều nét đẹp văn hóa của làng quê xứ Kinh Bắc. Lớn lên trên đất tổ của trực tiếp bóng đá k+ họ, người dân cũng rất ngọt ngào, đằm thắm. Từ trong cách ứng xử, nói năng, đi lại, người dân làng Diềm đều toát lên vẻ mộc mạc, nhẹ nhàng. Họ hiền lành, chất phác và đặc biệt hiếu khách như những câu trực tiếp bóng đá k+ họ mà ta đã từng nghe:

"Khách đến nhà là hát

Khách uống trà là pha"

hay

"Người ơi, người ở đừng về..."

Dường như người con của miền quê trực tiếp bóng đá k+ họ đều rất tình - một cái tình ngọt ngào như những lời ca. Không chỉ các liền anh, liền chị khi hát mới duyên dáng mà cái duyên ấy hiện hữu ngay cả trong đời sống hàng ngày. Đó là nét duyên được di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Bởi vậy, trực tiếp bóng đá k+ họ mới trở nên đằm thắm, mượt mà đến như vậy.

c. Dân ca trực tiếp bóng đá k+ họ trong không gian văn hóa làng Diềm - phường Hòa Long - Thành phố Bắc Ninh - tỉnh Bắc Ninh:

Đặt dân ca trực tiếp bóng đá k+ họ trong không gian văn hóa làng Diềm, ta có thể thấy được nét độc đáo, hấp dẫn của làn điệu trực tiếp bóng đá k+ họ nơi đây. Ngày xưa, do hạn chế khi di chuyển nên sự giao lưu giữa Diềm và các làng khác gặp nhiều khó khăn. Bởi vậy, lối hát ở Diềm có điểm khác biệt, "cổ" hơn so với những nơi khác. Các liền anh, liền chị thường sử dụng lối hát chậm rãi, khoan thai, ít các bài lí có tiết tấu nhanh. Chính vì thế, những luyến láy hay tiếng đệm trong lời ca như "Dôông ôi à tô ông tang" "Dôông tang tết, tết tang" "tềnh tếnh"... cũng bị tiết chế. Một số bài "Bóc thư", "Tình thư", "Bóng giăng loan", "Ăn ở trong rừng" không được chia thành trổ ở Diềm.

Khi nhắc đến trực tiếp bóng đá k+ họ làng Diềm, không thể không nhắc đến bốn trụ cột chính hay bốn nghệ nhân kì cựu của trực tiếp bóng đá k+ họ làng Diềm. Đó là các cụ Ngô Thị Nhị, Trần Thị Phụng, Nguyễn Thị Bản, Ngô Thị Lịch. Họ đều là những nghệ nhân lâu đời, thuộc cả trăm ngàn làn trực tiếp bóng đá k+ họ cổ, đã được nhà nước phong danh nghệ nhân ưu tú.

Tại đây, cứ mỗi độ xuân về, ngày hội hay ngày rằm sẽ là ngày họp câu lạc bộ trực tiếp bóng đá k+ họ của làng. Nhiều lúc, chẳng cần nhạc đệm, tự lời đối đáp đã mang nét nhạc du dương. Từng làn điệu như rót vào tâm hồn người nghe nhờ các lời ngân: "Hừ la, hừ la a la..em hỡi hà, ơi hội hừ...".

Đặc biệt, dân làng cũng như chính quyền và các cấp địa phương rất chú trọng giữ gìn, bảo tồn dân ca trực tiếp bóng đá k+ họ. Ở trường Tiểu học Hòa Long, bên cạnh việc trau dồi, rèn luyện kĩ năng, kiến thức, nhà trường đã đưa trực tiếp bóng đá k+ họ vào dạy như một môn học trong các tiết học ngoại khóa. Đây là hoạt động thiết thực giúp bồi dưỡng tình yêu thương, tấm lòng nhân hậu, thủy chung ở các em học sinh. Từ đó, giúp các em phát triển nhân cách, đạo đức tốt đẹp và thêm yêu quê hương, đất nước.

Với mục đích giữ gìn, bảo tồn dân ca trực tiếp bóng đá k+ họ và phát triển du lịch, chính quyền đã cho xây dựng nhà hát dân ca trực tiếp bóng đá k+ họ Bắc Ninh. Công trình có tổng diện tích là 19.400 mét vuông, với mức kinh phí hơn 178 tỉ đồng. Điều này cho thấy dân ca trực tiếp bóng đá k+ họ nhận được sự trực tiếp bóng đá k+ tâm, sát sao của người dân và các cấp chính quyền. Nơi đây hứa hẹn sẽ là điểm đến du lịch hấp dẫn. Đồng thời, tạo động lực cho mỗi nghệ sĩ không ngừng nỗ lực sáng tạo, cống hiến cho nghệ thuật.

Mặc dù xã hội phát triển nhưng những giá trị văn hóa, tinh thần của trực tiếp bóng đá k+ họ làng Diềm vẫn được gìn giữ, phát huy. Tiếng hát trực tiếp bóng đá k+ họ thiết tha, nghĩa tình của các liền anh, liền chị vẫn làm say đắm biết bao du khách thập phương trong và ngoài nước. Đây chính là sức hút, nét hấp dẫn của quê hương trực tiếp bóng đá k+ họ.

3. Kết luận:

Mỗi một làng trực tiếp bóng đá k+ họ đều mang những nét riêng nhưng nếu đã nghe trực tiếp bóng đá k+ họ thì không thể bỏ qua làn điệu làng Diềm. Làn điệu dân ca mượt mà đằm thắm là một nét đẹp văn hóa và có tầm ảnh hưởng to lớn đối với không gian văn hóa làng Diềm. trực tiếp bóng đá k+ họ không chỉ là niềm tự hào của người dân làng Diềm mà còn là toàn thể người dân Việt Nam. Chúng ta cần phải cố gắng, nỗ lực để giữ gìn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống như dân ca trực tiếp bóng đá k+ họ làng Diềm.